Cao Voortgezet Onderwijs

Een cao – oftewel collectieve arbeidsovereenkomst - is een afspraak tussen werkgevers en werknemers over arbeidsvoorwaarden. Een cao bestaat uit een verzameling van afspraken die gelden voor alle werknemers binnen een bepaald bedrijf of bedrijfstak.

Een cao wordt afgesloten in samenspraak met werkgevers, één of meer werkgeversorganisaties, vakbonden en eventueel andere werknemersorganisaties.

Arbeidsvoorwaarden zijn werkafspraken die zijn afgesproken met jouw werkgever. Hierbij kun je denken aan afspraken over het salaris, vakantiedagen en werktijden. Deze voorwaarden bespreek je van te voren met jouw werkgever en laat je vastleggen in een arbeidsovereenkomst of staan al vastgelegd in de cao.

Als we spreken over primaire arbeidsvoorwaarden, dan hebben we het over belangrijke afspraken die je met je werkgever maakt voordat je aan de baan begint. Hierbij kun je denken aan het salaris dat je gaat verdienen, of het aantal uren dat je gaat werken, maar ook werktijden en vakantiedagen vallen hieronder.

Secundaire arbeidsvoorwaarden, zijn extra voordelen die bovenop de primaire arbeidsvoorwaarden komen, zoals:

• reiskostenvergoeding
• extra verlofdagen
• trainingsmogelijkheden
• auto van de zaak

In veel cao’s zijn afspraken gemaakt over salarisschalen. In een salarisschaal staat aangegeven hoeveel je minimaal en maximaal kunt verdienen in een bepaalde functie. Iemand die net begint met werken, start al snel onderaan in de schaal. Iemand met enige werkervaring, zal ergens halverwege uitkomen en iemand die al wat langer werkt zit misschien zelfs al bovenin de schaal. Als je een jaar lang goed hebt gewerkt en je werkgever is tevreden, dan is het gebruikelijk dat je een stapje omhoog gaat.

De salarisschalen zijn te vinden in de cao, in bijlage 9.

Als een leraar onverwachts uitvalt, wordt een onderwijsassistent soms gevraagd om de taken over te nemen en ‘in te vallen’. Dit betekent dat je dan de verantwoordelijkheid krijgt voor een groep leerlingen en zelfstandig voor de klas staat. Het is belangrijk om hierover vooraf duidelijke afspraken te maken met je directeur. Het is goed te weten dat niet van jou geëist mag worden om zelfstandig voor de klas te staan én dat je weet dat er risico’s aan verbonden zijn. Uiteraard moet ieder hierin zijn/haar eigen afweging maken. Hieronder zetten we alles voor jou op een rijtje.

Een onderwijsassistent is geen leraar Je bent als onderwijsassistent niet bevoegd om zelfstandig les te geven. Je bent bevoegd om een leraar te ondersteunen. Een leraar heeft salarisschaal LA/9 of LB/10, een onderwijsassistent heeft salarisschaal 4 of 5 en een leraarondersteuner salarisschaal 7. Een leraarondersteuner mag wel instructie/les geven aan een deel van de klas, maar is niet eindverantwoordelijk.

Mogelijk juridische consequenties Doordat je als niet-bevoegde zelfstandig lesgeeft aan een groep leerlingen, kun je juridisch worden aangesproken bij bijvoorbeeld een ongeval met een leerling.

Wie is aansprakelijk bij een ongeval? In beginsel is het schoolbestuur (de werkgever) aansprakelijk voor fouten van ondergeschikten (werknemers). In uitzonderlijke gevallen kan een ongeval tot een procedure leiden en dan zal een rechter toetsen of er voldoende toezicht of voldoende voorzorgsmaatregelen zijn genomen. Als dan blijkt dat er geen bevoegde leraar aanwezig was, maar dat de leerlingen onder het toezicht vielen van een niet-bevoegde onderwijsassistent of leraarondersteuner, kan dit vervelende gevolgen hebben. Ook al vind je het leuk om aan een groep les te geven, doe dit nooit zelfstandig, maar altijd onder eindverantwoordelijkheid en in nabijheid van een bevoegde leraar. Dát is namelijk het cruciale verschil tussen de leraar en de onderwijsassistent en/of leraarondersteuner. Daarom zit je als onderwijsassistent of leraarondersteuner in een lagere salarisschaal dan een leraar. Dit heeft te maken met de mate van verantwoordelijkheid die je draagt.

Dat mag zeker, want je staat in je recht om nee te zeggen. Je kan uitleggen dat je het leuk vindt, maar dat je niet bevoegd bent om zelfstandig voor een klas te staan en dat een leraar eindverantwoordelijkheid moet dragen.

Wanneer deze taken aan jou zijn opgedragen door je leidinggevende en als je deze taken ook structureel uitvoert, dan heb je een goede reden om met je leidinggevende te bespreken dat je inschaling niet klopt bij je werkzaamheden. Je hoort passend betaald te worden voor de werkzaamheden die je uitvoert en de verantwoordelijkheid die daarbij hoort.